Lễ hội giỗ tổ Hùng Vương ở Phan Rí Cửa, Bình Thuận
Được mệnh danh là một trong những tỉnh có nhiều cuộc thi, lễ hội giân dan độc đáo nhất, Bình Thuận được biết nhiều đến nhiều thông qua các lễ hội Trung Thu, lễ hội Katê và Lễ hội Nghinh ông Quan Thánh. Ít ai biết, từ 2018, Bình Thuận lại có thêm một lễ hội có quy mô lớn, đó là Lễ hội giỗ tổ Hùng Vương tại thị trấn Phan Rí Cửa vào mùng 10/03 Âm lịch hàng năm.
1. Nguồn gốc của Lễ hội giỗ tổ Hùng Vương ở Phan Rí Cửa
Là một di tích văn hóa lâu đời, Đền thờ Hùng Vương trước kia ở Phan Rí Cửa được xây dựng nhằm thờ cúng các vị tổ tiên xa xưa, những người có công khai lập vùng đất này. Mãi đến 1958, người dân mới đưa tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương vào thờ chính tại đền thờ này.
Năm 2016, Đền thờ Hùng Vương này được tỉnh Bình Thuận chọn làm nơi tổ chức Lễ an vị, sau khi thỉnh rước “Đất, Nước, chân hương” từ Đền Hùng ở Phú Thọ về. Năm 2016, chính là năm Bình Thuận cùng Phú Thọ, Hưng Yên và Cà Mau tổ chức Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng cấp quốc gia.
Và từ một lễ hội nhỏ theo tập tục ở địa phương, bắt đầu từ 2018, Lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương ở Phan Rí Cửa được nâng tầm thành một lễ hội có quy mô cấp tỉnh.
2. Vì sao chọn Đền Hùng Vương ở Phan Rí Cửa?
Thông tin từ Sở Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch, đền thờ Hùng Vương ở thị trấn Phan Rí Cửa được chọn làm nơi tổ chức Lễ hội Giỗ tổ cấp tỉnh vì đây là đền thờ Quốc tổ duy nhật tại Bình Thuận đến nay vẫn còn lưu giữ được nhiều di vật có giá trị lịch sử, văn hóa và kiến trúc nghệ thuật cao như đại hồng chung, khám thờ, hương án, bát hữu, hoành phi, câu đối và nhiều tư liệu Hán Nôm quý.
Ngoài ra, đền thờ Hùng Vương Phan Rí Cửa vẫn giữ nguyên được lối kiến trúc đặc trưng truyền thống của Việt Nam là trùng thiềm điệp ốc hay còn gọi là trùng lương trùng thiềm. Đây là kiểu kiến trúc nhà kép hai mái trên một nền.
Và giống như Đình làng Đức Thắng cổ ở Phan Thiết, đền ở đây cũng được xây dựng theo lối kiến trúc dân gian Tú trụ. Một lối kiến trúc xây dựng với 04 cột đình chính, từ đó tỏa ra và liên kết với hết thẩy các kết cấu kiến trúc gỗ khác.
3. Lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương diễn ra như thế nào?
Chương trình Lễ hội Giỗ tổ các vua Hùng tại Phan Rí Cửa bao gồm phần lễ và phần hội. Trong phần lễ, ban tổ chức sẽ tổ chức các nghi lễ như cung nghinh tiền hiền, rước kiệu, dâng hương, tế sơ cổ lễ, cầu an, cầu siêu, nghi lễ Đại tế – Cổ lễ.
Từ sáng mùng 10/03 Âm lịch, những đoàn rước kiệu từ các Miếu Hải Tân, Miếu Thanh Tu, các Vạn Tả Tân, Vạn Nam Phú, Vạn Nam Thuận Thanh và cả kiệu từ Đài liệt sĩ của thị trấn sẽ được đưa về trước Đền thờ Hùng Vương.
Sau đó, tại Đền sẽ có chương trình biểu diễn văn nghệ. Lãnh đạo của địa phương và tỉnh sẽ đọc phát biểu, chúc văn, đánh trống khai hội và dâng bánh giày, bánh chưng tưởng niệm các đời vua Hùng.
Ngoài phần lễ như trên, Lễ hội giỗ tổ Hùng Vương ở Phan Rí Cửa, Bình Thuận còn có phần hội riễn ra trước đó giỗ tổ 01 đến 02 ngày.
Phần hội với các hoạt động văn nghệ, các trò thể thao như bóng đá, bóng bàn, cờ tướng, cầu lông, các trò chơi dân gian, thi gói và nấu bánh chưng, bánh dày, v.v. sẽ được tổ chức sôi nổi tại Trung tâm Văn hóa – Thể dục, Thể thao Phan Rí Cửa và một số địa điểm khác ở địa phương.
Đến với Phan Rí Cửa, Bình Thuận trong những ngày này, du khách sẽ thấy toàn thị trị trấn rợp trong biển cờ, băng rôn, pa nô của ngày Lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương. Không khí nô nức của ngày giỗ tổ nhớ về cội nguồn sẽ khiến chúng ta ghi nhớ mãi lòng biết ơn đối với tổ tiên và những bậc sinh thành.
Sau 02 năm, chỉ tổ chức ngắn gọn do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, năm nay 2022, Lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương tại Phan Rí Cửa mới được tổ chức đầy đủ, hoành tráng trở lại.
Chương trình lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương năm nay được huyện Tuy Phong livetream trên Fanpage Đài Tuy Phong. Còn phần hội sẽ bao gồm hội thi nấu bánh chưng, bánh dày và các giải thể thao như cầu lông, bóng bàn, bóng đá cúp Hùng Vương với sự tham gia giao lưu của các vận động viên ở 2 địa phương góp giỗ năm nay là: Thị xã Lagi và huyện Hàm Tân.
Hy vọng, lễ hội Giỗ tổ Hùng Vương ở Phan Rí Cửa trong tương lai sớm phát triển mạnh và sẽ trở thành một trong những lễ hội Bình Thuận thu hút được nhiều du khách tham quan nhất.
